Yolsuzluk her ülkede oluyor. Hukuk devleti bunun hesabının sorulduğu devlete deniyor.

Bir başka örnek Fransa’dan

Almanya’daki baskından iki gün önce 7 Eylül’de Fransa Yargıtay’ı önemli bir karar aldı. Fransız çimento devi Lafarge’ın “insanlığa karşı işlenen suçlardan” da yargılanması gerektiğine hükmetti. Daha doğrusu Lafarge tarafından bu yönde yapılan itirazı reddetti.

Lafarge, Suriye iç savaşında, Suriye’deki fabrikalarının çalışmaya devam etmesi için IŞİD’e toplam 13 milyon avro haraç ödemekten mahkûm edilmişti. Fransız şirketi buna itiraz etmiş, Temyiz Mahkemesi de 2019’da Lafarge’ın terörizmin finansmanı, AB’nin Suriye’ye ambargosunu delmek ve başkalarının hayatını tehlikeye atmak suçlamalarından mahkumiyetini onaylarken insanlığa karşı işlenen suçlar kararını bozmuştu. Ama aralarında 11 şirket çalışanı ve bazı sivil toplum kuruluşlarının gayretiyle bu karar Yargıtay’a taşınmıştı; Yargıtay Fransa’nın marka şirketlerinden olup olmadığına bakmadan Lafarge’ı haksız buldu. Şirketin eski tepe yöneticileri de mahkûmiyet aldı.

Fransız Yargıtay’ı Lafarge’ın bu suçları 2011’de Suriye iç savaşının başlamasından IŞİD’in ödenen paralara rağmen Cebeliye’deki fabrikaya el koyduğu 2014 yılına dek işlediğine hükmetti. IŞİD’in Fransa’da bilinen en kanlı eylemi 15 Kasım 2015’te Paris’teki saldırılarda 8’i intihar saldırganı 140 kişinin öldürülüp 99’u ağır 300 kişinin yaralanmasıydı. Aynı yıl Lafarge, İsviçre’nin Holcim şirketiyle birleşme kararı aldı. Yargıtay kararının açıklanmasından kısa süre önce de ortaklık Holcim adını benimsedi; Lafarge artık ismen buharlaşmıştı ama dava ve soruşturma süreçleri devam ediyordu.

Yolsuzluk her yerde ama fark nerede?

Anadolu Ajansı Lafarge şirketi yetkililerinin IŞİD’le ilişkileri konusunda Fransız istihbarat servisleriyle de ilişki kurup bilgi paylaştıklarını gösteren belgeler yayınladı; yani en azından Fransız devletinin konudan habersiz olmadığı anlaşılıyordu.

Peki, bütün bunlar Fransa’nın bu marka şirketinin mahkûm edilmesine engel oldu mu?